نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• رضا همراز

محقق

چکیده

حکومت ملّی آذربایجان و حوادث شیرین و تلخ آذربایجان در سال­های 1325 ـ 1324 یکی از جنجالی‌ترین و مهم­ترین رخدادهای تاریخ معاصر ایران به شمار می‌آید، که به رغم پدید آمدن آثار نوشتاری و پژوهش­های نسبی انجام شده در بارۀ آن واقعه، یکی از موضوعات مغفول ماندۀ تاریخ آذربایجان می­باشد. با این حال عده­ای از متصدیان امر آن واقعه برای بازگویی خاطرات آن دوران اقداماتی انجام داده­اند. یکی از این افراد مرحوم رسولی وزیر اقتصاد حکومت ملی آذربایجان بود. وی یکی از خوشنام‌ترین وزرای کابینه پیشه‌وری بود، که به علت خدمات و فعالیت‌های صادقانۀ خود با وجود محکومیّت به حبس پنج سالۀ توام با کار در دادگاه نظامی حکومت پهلوی، نهایتاً مورد عفو محمدرضاشاه قرار گرفت.
وی پس از سقوط حکومت ملّی آذربایجان، که حدود دو سال نیز متواری بوده و زندگی مخفیانه­ای را سپری می­کرد؛ به تحریر خاطرات خود پرداخت و گاهی اوقات از بیم رژیم شاهنشاهی، که دشمنی عجیبی با خلق و حکومت ملّی آذربایجان داشت و در یورش وحشیانه به آذربایجان بنا به روایتی بیست و پنج هزار نفر را کشته و هزاران نفر را آواره و بی‌خانمان کرده­بود؛ از بیان بسیاری از خدمات ارزندۀ خویش در پست وزارت اقتصاد صرف نظر می‌کند و در جاهایی نیز از بیم افتادن یادداشت­هایش به دست نامحرمان و مدرک­سازی علیه خود، آب تطهیری بر روی اعمال حکومت پهلوی می‌ریزد، تا مانع پرونده و سندسازی علیه خود گردد. این مقاله بر اساس خاطرات مرحوم رسولی به ذکر وقایع خونین آن دوران می­پردازد.
 
 

کلیدواژه‌ها

• رسولی
• آذربایجان
• 1945-1946
• حکومت ملی

عنوان مقاله [English]

A beautiful mention of memories - events of Azerbaijan in the years 1945 / 1946 with an emphasis on the memories of the Reza Rasouli

نویسنده [English]

• Reza Hamraz

researceher

چکیده [English]

: The national government of Azerbaijan and the sweet and bitter events of Azerbaijan in the years 1945-1946 are considered to be one of the most controversial and important events in the contemporary history of Iran, which despite the emergence of written works and relative researches conducted about that event, It is one of the neglected subjects of the history of Azerbaijan. However, some of those in charge of that event have taken measures to recount the memories of that time. One of these people was Mr Rasouli, Minister of Economy of the National Government of Azerbaijan. He was one of the most famous ministers of the Pishevari cabinet, who was finally pardoned by Mohammad Reza Shah despite being sentenced to five years in prison with work in the Pahlavi military court due to his honest services and activities.
After the fall of the national government of Azerbaijan, he was on the run for about two years and lived a secret life; He started writing his memoirs and sometimes because of the fear of the imperial regime, which had a strange enmity with the people and the national government of Azerbaijan and in a brutal attack on Azerbaijan, according to a story, killed twenty-five thousand people and made thousands of people homeless. He refrains from expressing many of his valuable services in the post of the Ministry of Economy, and in some places, fearing that his notes will fall into the hands of unauthorized persons and create evidence against him, he pours purification water on the actions of the Pahlavi government, in order to prevent the case and the creation of documents against him. This article mentions the bloody events of that era Be made based on the memories of the late Rasouli.

کلیدواژه‌ها [English]

• Rasouli
• Azerbaijan
• 1945-1946
• national government